NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
30 - (2178) وحدثنا
سلمة بن شبيب.
حدثنا الحسن
بن أعين. حدثنا
معقل (وهو ابن
عبيدالله) عن
أبي الزبير، عن
جابر،
عن
النبي صلى
الله عليه
وسلم قال "لا
يقيمن أحدكم
أخاه يوم
الجمعة. ثم
ليخالف إلى
مقعده فيقعد
فيه. ولكن
يقول: افسحوا".
{30}
Bize Seleme b. Şebîb
rivayet etti. (Dediki): Bize Hasen b.
A'yen rivayet etti. (Dediki): Bize Mâkıl (bu zat İbni Ubeydillah'dır),
Ebû'z-Zübeyr'den, o da Câbir'den, o da Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'den
naklen rivayet etti:
«Sakın biriniz Cum'a
günü din kardeşini yerinden kaldırmasın. Sonra gidip onun yerine oturmasın.
Lâkin; aralanın, desin!» buyurmuşlar.
İzah:
İbni Ömer rivayetini
Buhâri «İstizan» bahsınde tahric etmiştir.
Nevevi diyorki: «Bu
nehiy tahrim içindir. Bir kimse cuma günü olsun, başka bir günde olsun, namaz
veya başka bir şey için mescidde veya başka bir yerde mubah bir yere oturursa,
o yerin hak sahibi odur. Başkasının onu yerinden kaldırması haram olur. Delili
bu hadîstir. Yalnız ulemamız fetva vermek yahut Kur'ân veya ulum-u şer'iyye
okumak için bir kimsenin alışmış olduğu yeri bundan istisna etmişlerdir.
Böylesi o yerde hak sahibidir. O geldiği zaman o yere başkası oturamaz.»
Hz. Abdullah b. Ömer'in
kendisine ayağa kalkan kimsenin yerine oturmaması, kendi vera ve takvasıadandır.
Yoksa oturması haram değildir. Hz. İbni Ömer burada iki şeyi nazar-ı itibara
almış olabilir :
1- Çok defa yerinden
kalkan kimse ondan utanır da içinden razı olmadığı halde kalkarak yerini ona
verir. İbni Ömer (Radiyallahu anh) bu kapıyı kapayarak böyleleri kurtarmıştır.
2- İbâdet hususunda
tercih mekruh yahut evlâsını hilâlidir.
İbni Ömer başkasının böyle mekruh veya evlânın hilafı bir şey yapmasına sebep
olmamak için oturmaktan kaçınmıştır